خاصیت مغز گوسفند و مضرات آن؛ ۵ نکته مهم قبل از مصرف
مغز گوسفند یکی از بخشهای محبوب کلهپاچه است که خواص و مضرات خاص خود را دارد. از فواید آن میتوان به بهبود کمخوابی، کمک به افراد با مزاج خشک، رفع یبوست و بهبود افسردگی اشاره کرد. این ماده غذایی پرکالری (تا ۲۰۰۰ کالری در هر ۱۰۰ گرم) همچنین برای تأمین انرژی مفید است.
با این حال، مصرف بیش از حد آن میتواند منجر به مشکلاتی نظیر بیماریهای قلبی، گوارشی، چاقی، نقرس و کوری اشتها شود. بهویژه افراد دارای بیماریهای زمینهای یا مزاج سرد باید از مصرف آن پرهیز کنند.
مغز گوسفند مزاج سرد دارد و در طب سنتی توصیه میشود همراه با ادویههای گرم مصرف شود. همچنین در فقه اسلامی، بخشی از کله پاچه مغز مانند «نخود مغز» حرام دانسته شده است. در نهایت، رعایت اعتدال و پرهیز از افراط در مصرف، بهترین راه بهرهمندی از خواص این ماده غذایی است.
بررسی خواص کله پاچه مغز گوسفند
مغز گوسفندی یکی از غذاهای سنتی است که در طباخی ها و بسیاری از آشپزخانههای ایرانی محبوبیت خاصی دارد. این مادهی غذایی، علاوه بر طعم خاصی و بی مثالی که دارد، می تواند فوایدی نیز بدن داشته باشد. البته یکی از نکات مهم در مورد فواید و مضرات مغز گوسفند، چربی غیر اشباع و غیر ترانس آن است.
اما فواید و مضرات مغز گوسفند تنها به مبحث چربی آن محدود نمیشود؛ این غذا منبع غنی از ویتامینها و مواد معدنی است که نقش مهمی در حفظ سلامت بدن دارند.
دانستن نکات تغذیهای مربوط به فواید و مضرات مغز گوسفند برای ما لازم و ضروری است. چرا که میتوانیم از این دانش برای بالا بردن سطح سلامتی خود استفاده کنیم. یکی از اصلیترین خواص مغز گوسفند، میزان بالای ویتامین B12 آن است.
ویتامین B12 به بدن کمک میکند تا خونسازی بهتری داشته باشد و به سیستم عصبی نیرو ببخشد. وقتی سیستم عصبی قوی باشد، افراد کمتر عصبی میشوند و احساس خستگی کمتری دارند. افرادی که ویتامین B12 کافی دریافت نمیکنند، ممکن است احساس ضعف و خستگی کنند و زودتر دچار استرس شوند. این ویتامین یکی از ویتامین های ضروری برای بدن انسان است که به ناچار مجبوریم از منابع حیوانی و یا مکمل های شیمیایی و سمی برای بدن فراهم کنیم.
از طرف دیگر، چربی موجود در مغز گوسفندی موجود است، که جزو فواید خوردن مغز گوسفند قلمداد می شود، عمدتاً از نوعی است که به آن «چربی خوب یا (high density lipoprotein) یا به اختصار HDL » میگویند.
این چربی به شکل کلسترول HDL در بدن وجود دارد که برای انرژیرسانی به بدن مفید است. به همین دلیل بسیاری از افراد ترجیح میدهند که مغز گوسفندی را صبحانه مصرف کنند و فواید و مضرات مغز گوسفند را در تغذیه انسان بیشتر نمایان می کند.
این کار به بدن فرصت میدهد تا چربی آن را در طول روز به تدریج هضم و انرژی مورد نیاز خود را از آن تأمین کند. البته به خاطر چربی بالا، معمولاً توصیه میشود که از خوردن آن در شب خودداری کنید، زیرا هضم آن کمی سنگینتر است و ممکن است خواب راحت را تحت تأثیر قرار دهد.
شناخت فواید و مضرات مغز گوسفند به ما کمک می کند تا آگاهی بیشتری نسبت به این غذای لذیذ و مفید پیدا کنیم.
علاوه بر ویتامین B12، از دیگر فواید مغز گوسفند می توان به ویتامینهای دیگری مثل ویتامین D و املاح معدنی فسفر (که یکی از املاح های اصلی برای بهبود و تقویت حافظه و فعالیت مغز در بدن است اشاره کرد) که به بهبود عملکرد بدن کمک میکنند. یکی از این موارد موجود در مغز و بهره مندی از فواید کله پاچه مغز، وجود ویتامین B1 در آن است که باعث افزایش انرژی در بدن میشود. این ویتامینها معمولاً در نوشیدنیهای انرژیزا هم یافت میشوند، اما منابع طبیعی مثل زبان و مغز گوسفند به دلیل طبیعی بودن، انتخاب سالمتری هستند.
در نهایت، باید گفت که اگرچه فواید خوردن مغز گوسفند (مغز کله پاچه) اندک نیست، ولی نباید تنها به یک ماده غذایی اکتفا کنیم. تنوع در مصرف خوراکیها به ما کمک میکند تا مواد مغذی مختلفی به بدن برسانیم. خداوند انواع مختلفی از غذاها را برای ما آفریده است تا با مصرف متنوع آنها بدن سالمتری داشته باشیم.
حال به این سوال می پردازیم که اصلا «مغز گوسفند برای چی خوبه؟»:
ویژگی ها و فواید مغز گوسفند
کله پاچه یک غذای سنتی و خوشمزه است که در ایران تقریبا همه مزه آن را چشیده اند. این غذای سنتی قسمت های مختلفی دارد. از قسمت های کله پاچه می توان به زبان، بناگوش گوسفندی، پاچه و چشم و مغز گوسفندی اشاره کرد. یکی از بخش هایی که خیلی افراد در خوردن آن تردید دارند مغز کله پاچه است. در ادامه این مقاله ما قصد داریم بیشتر با فواید و مضرات مغز گوسفند آشنا شویم و جزییات مربوط به آن را نیز مورد بررسی قرار دهیم پس با ما همراه باشید.
مغز گوسفندی چه ویژگی هایی دارد؟
یا این سوال که فواید و مضرات مغز گوسفند چگونه بر بدن ما تأثیر میگذارند؟ مغز گوسفندی یکی از بخش های بدن گوسفند است که تقریبا مقدار مشخصی کلسترول خوب یا HDL را به خودش اختصاص داده است. در هنگام خوردن آن باید از مواد غذایی مثل نارنج و لیمو استفاده کنید تا میزان چربی آن را متعادل و کاهش دهد.
منع مصرفی برای این غذای پرخاصیت وجود ندارد اما بهتر است در خوردن مغز گوسفند احتیاط بیشتری شود. همچنین باید در نظر بگیرید که اگر فعالیت بدنی بسیار بالایی دارید استفاده از مغز نمی تواند ضرری داشته باشد زیرا این غذا در صبح بیشتر سرو میشود و شخص با خوردن مغز گوسفند، و انجام فعالیت های مختلف فیزیکی و فکری در طول روز، این سوخت و انرژی را مصرف میکند.
اما اگر از بیماری های قلبی و عروقی و بیتحرکی رنج می برید، بهتر است کمتر به سراغ خوردن مغز گوسفند بروید. با اینحال فواید و مضرات مغز گوسفند در مقایسه با سایر غذاها از امتیازات بیشتر و بالاتری برخوردار است.
مغز گوسفندی و ویتامین ها و خواص مغز کله پاچه
مصرف مغز گوسفندی به دلیل میزان بالای پروتئین، ویتامینها و وجود برخی مواد معدنی، فواید بسیاری دارد. مغزها به ویژه مغز گوسفند در کله پاچه، یکی از منابع غنی ویتامین B12، ویتامین D، فسفر و همچنین چربی مفید است. سرشار از ویتامینها و مواد معدنی نظیر ویتامین B6، آهن، سدیم و پتاسیم است که نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی، بهبود سلامت ذهن و کاهش خستگی دارد.
علاوه بر این، ویتامین B6 موجود در مغز گوسفند به تقویت مو و بهبود سلامت عمومی بدن کمک میکند. اما باید توجه داشت که این بافتهای چرب، به ویژه اگر بدون تحرک مصرف شوند، میتوانند به مرور زمان در رگها رسوب کنند.
بنابراین، پس از خوردن کله پاچه مغز گوسفند یا ، توصیه میشود حداقل فعالیت بدنی لازم را مانند پیادهروی یا نرمشهای هوازی انجام دهید. فعالیتهایی مثل دویدن روی تردمیل نه تنها میتواند به هضم بهتر کمک کند، بلکه میتواند بدن را پرنشاط و بیماریها را از انسان دور کند.
مغز گوسفند یا گوساله در برخی رستورانها به صورت ساندویچ نیز سرو میشود. حتی در برخی کشورهای کله پاچه گوساله نیز مرسوم است اما در ایران بخاطر طبع سرد گوساله، این غذا به هیچ عنوان توصیه نمی شود و اکیداً منع می گردد.
اما باید به این نکته توجه داشت که هر نوع مصرف غذایی سنگین نیاز به تحرک فیزیکی دارد تا بدن بتواند این مواد را به خوبی پردازش و هضم کند. خوردن مغز گوسفند اگرچه مفید است، اما نباید در مصرف آن زیادهروی کرد، به خصوص برای افرادی که فعالیت بدنی کمی دارند.
افرادی که در سنین پایینتر و با فعالیت بدنی بالا هستند، دانستن فواید و مضرات مغز گوسفند برای آنها چندان قابل توجه نخواهد بود زیرا با انجام فعالیت های بدنی انرژی و سوخت حاصل از این غذای پرخاصیت برای بدن آنها مصرف شده و نگران مشکلات احتمالی نخواهند بود. آنها می توانند خوردن مغز گوسفند را به عنوان بخشی از رژیم غذایی خود استفاده کنند، اما باید میزان مصرف آن را نیز کنترل کنند.
مغز کله پاچه مناسب ورزشکاران
با این حال، ورزشکاران نیز میتوانند قسمتهای مختلف کله پاچه را به دلیل پروتئین بالای آن مصرف کنند، زیرا این بافتهای پروتئینی برای بازیابی انرژی و تقویت عضلات پس از تمرینات ورزشی بسیار مفید هستند.
اگر ورزشکار هم باشید از منابع پروتئین دیگر مثل بناگوش و زبان می توانید در رژیم ورزشی خود داشته باشید و از آنها استفاده کنید که بطور مثال زبان و بناگوش و سیرابی، مقدار پروتئین بسیار بالایی را به خودش اختصاص می دهد و می تواند بخشی از نیازهای پروتئینی و ورزشی روزانه شما را فراهم کند.
چه کسانی نمی توانند از فواید مغز گوسفند بهره مند شوند؟
در جواب به این سوال باید بگوییم که افرادی که دارای بیماری های زمینه ای قلب و عروق هستند و یا افرادی که سابقه جراحی های قلب و بازکردن رگ های قلب را دارند باید کمتر به سراغ مصرف مغز گوسفند بروند. میزان چربی مغز گوسفند به نسبت دیگر قسمت های کله پاچه بالاتر است. البته استفاده از مخلفات کنار کله پاچه و سیرابی می تواند اثرات نامناسب این غذا را کاهش دهند.
پس باید در نظر داشته باشیم که اگر ما دارای این چنین بیماری هایی هستیم باید کمتر به سراغ بهره برداری از خاصیت مغز گوسفند برویم. به این ترتیب می توانیم به سراغ بخش هایی از کله پاچه که میزان چربی آن ها از مغز گوسفند نیز کمتر است برویم.
پاچه یکی از جایگزین های مغز
اگر خوردن مغز برای شما سخت است، می توانیم به سراغ مصرف پاچه برویم که آن هم خواص بسیار زیادی بر روی سیستم استخوانی و همچنین مفاصل و پوست و موهای بدن خواهند داشت. در پاچه کلسیم و پروتئین (کلاژن) بسیار زیادی وجود دارد.
افرادی که می خواهند بدن مستحکمی داشته باشند می توانند از پاچه بجای مغز استفاده کنند تا دچار بیماری های استخوانی و دردهای مفصلی نشوند و زبان نیز بعنوان یک نوروبیون طبیعی عمل می کند و می تواند ویتامین های گروه B را برای شخص تأمین کند.
حتی می توانند در طباخی ها از فروشنده بخواهند که بجای مغز آسیاب شده با آبگوشت، پاچه آسیاب شده با آبگوشت سفارش بگیرند که یکی از مناسبترین غذاها برای افرادی است که دارای لثه های ضعیف هستند و یا جراحی دندان کرده اند و نمی توانند غذا را به خوبی بجوند.
شما می توانید در کله پزی هر قسمت از کله پاچه را که بخواهید سرو کنید فرقی ندارد که این قسمت پاچه باشد و یا مغز آن باشد. با این حال در هنگام سرو مغز نیز باید آن را باید ادویه های چربی سوز و یا به اصطلاح مصلحات (بهبوددهنده) هایی بخورید که هضم آن را برای شما بسیار راحت میسازد. با این حال باز هم تاکید بر این امر داریم که اگر دچار بیماری های قلبی و عروقی هستید و زندگی بی تحرک و ورزشی را دارید، بهتر است مصرف کله پاچه را محدود کنید اما قطع نکنید.
با توجه به شناخت فواید و مضرات مغز گوسفند، این آگاهی به ما کمک می کند تا نسبت به سن، و میزان فعالیت و نرمش های در طول روز، میزان مصرف مغز گوسفند را در وعده های هفتگی خود تنظیم کنیم.
کدام قسمتهای کله پاچه به جز مغز، کلسترول بالایی دارند؟
به غیر از مغز بخش های مختلف کله پاچه مثل چشم و یا بناگوش دارای چربی هستند و میزان چربی آن از نوع چربی خوب یا همان کلسترول HDL است. در عین حال باید این نکته مهم را در نظر داشته باشید که شما باید تمامی بخش های کله پاچه را با یک سری مُصلح یا بهبود دهنده مصرف کنید. خوردن آن به همراه نارنج و آبلیمو از مواردی است که می توانیم آن را به عنوان یکی از عوامل مهم در نظر بگیریم. این مورد به این خاطر است که آبلیمو و نارنج و حتی آبغوره خاصیت چربی سوزی بالایی دارند.
همچنین پخت کله پاچه به همراه ادویه جات مناسب می تواند هم عطر و طعم آن را بهبود بخشد، و هم از خواص آن ادویه جات مثل زردچوبه و دارچین و … هم بهره مند شد.
بررسی نکاتی دیگر
اگر واقعا دوست دارید کله پاچه میل کنید، می توانید پاچه را امتحان کنید. پاچه به دلیل این که کمترین میزان چربی را در میان سایر بخش های کله پاچه دارد، به عنوان یک بخش بسیار قابل اعتماد در نظر گرفته می شود. حال باید به این مورد توجه داشته باشیم که برخی افراد نیز معده نا سالمی دارند و اصلا سیستم گوارشی آن ها تحمل هضم غذایی به کاملی و سنگینی کله پاچه را ندارند.
این دسته از افراد باید مصرف کله پاچه را به اندازه در رژیم غذایی خودشان داشته باشند و از زیاده روی در مصرف آن پرهیز کنند و بجای آن از سیرابی استفاده کنند تا بتوانند بیماری های معده خود را نیز براحتی و بدون پرداخت هزینه های هنگفت دارو و درمان بهبود دهند و حتی درمان کنند.
بهترین زمان مصرف کله پاچه نیز صبح و بهترین زمان مصرف سیرابی هم در عصر است. برای اطلاع بیشتر از خواص سیرابی و شیردان می توانید این مقاله را نیز مطالعه کنید. موقع صبح چون هنوز فعالیت های کاری شما شروع نشده، اگر کله پاچه خوردید می توانید با پیاده روی اثرات چربی آن را خنثی کنید و به انرژی تبدیل کنید. ولی باید در نظر داشته باشید که بهبوددهنده ها نیز می توانند تاثیر بسیار خوبی بر روی هضم کله پاچه و چربی سوزی آن داشته باشند.
در این بخش ما فواید و مضرات مغز گوسفند را بررسی کردیم و به این سوال پرتکرار پاسخ دادیم که: خوردن مغز گوسفند چه فوایدی دارد؟
و همینطور توضیح درباره خاصیت مغز گوسفند برای مردان و اهمیت زیاد آن در تولید اسپرم سالم و هورمون تستوسترون.
نکته مهمی که درمورد خواص مغز کله پاچه باید به آن توجه داشته باشید این است که این غذا دارای ویتامین های زیادی است ولی مغز آن به دلیل این که کلسترول خوب یا همان HDL بالایی دارد توسط بسیاری از افراد اشتباه برداشت شده است و بنوعی مغز و در کل کله پاچه را یک غذای ترسناک و مضر و آسیب رسان قلمداد می کنند.
این نتایج فواید و مضرات مغز گوسفند از دیدگاه علمی بیان می کند و بررسی کردیم که مغز گوسفند برای چی خوبه.
و همچنین به این موضوع پرداختیم که با کمی تحقیق و بررسی میتوانیم به این نتیجه برسیم که نه تنها کله پاچه و مغز گوسفند و حتی سیراب شیردون گوسفند، خطرناک و ضرر رسان نیستند بلکه می توانند بعنوان یک سوپرفود طبیعی عمل کنند و بسیاری از نیازهای بدن ما و بسیاری از بیماران را در طول روز تأمین کنند.
در بخش محصولات سایت طباخی های، می توانید محصولات مورد نیاز آشپزی پخت مغز گوسفند و یا استعلام قیمت از انواع کله پاچه گوسفندی شیشک (بره نر جوان) و یا گوسفند ماده (میش) و یا کله پاچه بز، و همچنین انواع کله پاچه پاک شده و سیرابی پاک شده را ملاحظه و در صورت نیاز تهیه نمایید.
بیشتر بخوانید: کله پاچه در بارداری
بیشتر بخوانید: ظروف یکبار مصرف مناسب کله پاچه و سیرابی